Prawo wspólnika do udziału w zysku jest jednym z podstawowych praw wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Co do zasady, gdy zapadnie decyzja o podziale zysku pomiędzy wspólników, zysk ten dzielony jest w stosunku do wysokości posiadanych udziałów. Umowa spółki może przewidywać jednak inną metodę podziału. Jeżeli zamiarem wspólników jest przyjęcie innej proporcji dla podziału zysku pomiędzy wspólników, zapisy takie winny zostać zawarte w umowie spółki.

Decyzja o wypłacie zysku na rzecz wspólników

O tym, czy zysk wypracowany w danym roku obrotowym ma zostać przeznaczony na wypłatę dywidendy, decyduje zwyczajne zgromadzenie wspólników, które zgodnie z przepisami musi odbyć się w ciągu 6 miesięcy po zakończeniu danego roku obrotowego. Nie jest to jednak jedyny moment, w którym może zapaść rozstrzygnięcie w kwestii przeznaczenia zysku na rzecz udziałowców spółki. Istnieje również możliwość wypłaty dywidendy jeszcze w trakcie trwania danego roku obrotowego – w formie zaliczek, zgodnie z art. 195 kodeksu spółek handlowych.

Decyzja o zaliczkowej wypłacie dywidend zapada zwykle w drugiej połowie roku obrotowego, gdy dobrze znana jest bieżąca kondycja finansowa spółki i wysokość dotychczas wypracowywanego zysku. Wówczas, gdy wspólnicy przewidują dodatni wynik finansowy, nie trzeba czekać na zakończenie roku obrotowego, lecz jeszcze w trakcie jego trwania można podjąć decyzję o wypłacie udziałowcom zaliczek w poczet przewidywanego na dany rok zysku.

Wypłata dywidendy w formie zaliczek

Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może zawierać upoważnienie dla zarządu spółki do wypłacania wspólnikom zaliczki na poczet dywidendy przewidywanej za dany rok obrotowy. Wówczas, po spełnieniu ustawowych przesłanek, dywidenda może zostać wypłacona zaliczkowo przed upływem danego roku obrotowego. By mogło to nastąpić, po pierwsze, spółka musi posiadać wystarczające środki na wypłatę. Po drugie, sprawozdanie finansowe za ostatni rok obrotowy winno być już zatwierdzone i wykazywać zysk. Dodatkowo, wartość wypłaconych zaliczek nie może przekraczać połowy zysku osiągniętego przez spółkę od końca poprzedniego roku obrotowego powiększonego o kapitały rezerwowe utworzone z zysku, którymi zarząd może dysponować w celu wypłaty zaliczek a pomniejszonego o niepokryte straty i udziały własne. Wspomniane powyżej wymogi stawiają spółce przepisy kodeksu spółek handlowych.

Po spełnieniu powyższych warunków, może zostać podjęta decyzja o zaliczkowej wypłacie przewidywanej za dany rok obrotowy dywidendy. Przy podziale kwoty przeznaczonej na ten cel nie bierze się pod uwagę uprzywilejowania udziałów co do dywidendy – wszystkie udziały traktowane są jak nieuprzywilejowane.

Ryzyko związane z wypłatą zaliczek

Pomimo widocznych zalet odnośnie możliwości wypłacenia wspólnikom zaliczek w poczet dywidendy, istnieje również związane z tym ryzyko. Wypłacone kwoty stanowią bowiem zaliczkę w poczet  „przewidywanego” zysku, który – pomimo dobrej sytuacji finansowej w momencie wypłaty – ostatecznie może się nie pojawić. Może się zatem zdarzyć, że zatwierdzenie sprawozdania za dany rok obrotowy wykaże zysk niższy niż wysokości zaliczkowo wypłaconej dywidendy, bądź też ostatecznie spółka wykaże stratę. Wówczas, co do zasady spółka będzie uprawniona do żądania zwrotu kwot, jakie zostały wypłacone w poczet przyszłego zysku, który finalnie nie został osiągnięty.

Agnieszka Hervy                                                                                                                                                              Kancelaria Prawna ARKANA

Artykuł dostępny w dziale Media o nas